Shqetësimi për fëmijën tuaj është i natyrshëm dhe i pritshëm, por ndonjëherë mund të jetë e vështirë të dini se çfarë po ndodh realisht me të.
Sado të afërt të jeni, ndoshta do të ketë raste kur fëmija nuk dëshiron të hapet ose nuk kaloni aq shumë kohë së bashku. Sigurisht, ju nuk mund të jeni me fëmijën tuaj gjatë gjithë kohës, por ndonjëherë duhet t’i besoni instinkteve tuaja – nëse fëmija juaj duket i rënduar ose nëse jeni i shqetësuar për shëndetin e tij mendor .
Psikologia klinike konsulente Melinda Rees, e cila është vetë nënë e tre adoleshentëve, shpjegon se si mund të dalloni nëse diçka nuk shkon me fëmijën tuaj.
1. Tërhiqen nga shoqëria
Shmangia e vazhdueshme e ngjarjeve sociale mund të jetë një shenjë se diçka nuk është në rregull. “Nëse vëreni se fëmija juaj po kalon më pak kohë me miqtë dhe anëtarët e familjes dhe më shumë kohë vetëm, kjo mund të jetë një shenjë paralajmëruese – veçanërisht nëse më parë kishte një numër miqsh të ngushtë për të kaluar kohë. “Dalja për një shëtitje me fëmijën tuaj ose ulur së bashku në sediljet e përparme të një makine ndërsa e çoni diku është një rast i mirë për të filluar butësisht një bisedë.”
2. Ata ndihen të lodhur gjatë gjithë kohës
Të gjithë duan të shtrihen herë pas here, por kushtojini vëmendje sa i lodhur është fëmija juaj. “Është normale që adoleshentët të duan të qëndrojnë zgjuar gjithë natën dhe të flenë, por nëse fëmija juaj duket kryesisht i rraskapitur, e ka shumë të vështirë të zgjohet dhe është shumë i lodhur për të marrë pjesë në aktivitetet që i pëlqenin dikur, kjo është një shenjë paralajmëruese. Empatizimi me luftën e tyre, në vend që të përballeni me të, do t’i ndihmojë ata të ndiejnë se ju jeni më të sigurt për t’u besuar.”
3. Janë vazhdimisht online
“Shumica e adoleshentëve tani kalojnë pjesën më të madhe të ndërveprimit të tyre social në internet, duke përdorur aplikacione si TikTok, Snapchat, BeReal dhe Instagram,” shpjegon psikologu. “Por shpenzimi i shumë orëve çdo ditë në këto platforma mund të shtrembërojë perceptimin e tyre. Nëse fëmija juaj duket i trishtuar ose i mërzitur pasi është në telefonin e tij, por refuzon ta lërë atë, përmbajtja që po konsumon mund të ndikojë negativisht në shëndetin e tij mendor. Kontrollo telefonin e fëmijës tënd, shumica kanë cilësime që mund t’i ndryshosh për të kufizuar kohën para ekranit.’
4. Ata anashkalojnë vaktet familjare
Vendosini të gjitha rreth tryezës. Vaktet familjare janë një mundësi shumë e mirë që secili të ndajë të rejat dhe të flasë për çdo gjë që e shqetëson”, sugjeron psikologia klinike. “Nëse fëmija juaj vazhdimisht i shmang këto vakte, mund të jetë për shkak se ai po përpiqet të fshehë diçka që po e shqetëson. Mund të jetë gjithashtu një shenjë e një çrregullimi të të ngrënit – një simptomë e zakonshme e këtyre gjendjeve është gjetja e justifikimeve për të mos ngrënë në një mjedis grupor.
5. Ata zemërohen ose qajnë pa pritur
A është fëmija juaj shpesh në prag të lotëve? “Të zemëruarit ose lotët e rregullt për arsyen më të vogël – ose në dukje pa asnjë arsye – është një shenjë se fëmija juaj ka probleme me përpunimin e emocioneve të tij ose po lufton të përballet me mendime dhe ndjenja të caktuara. Mos harroni t’u jepni të dyve shumë kohë për t’u qetësuar përpara se t’i afroheni.”
6. Kanë filluar të heqin dorë nga hobit dhe dëshirat
“Jini vigjilent kur fëmija juaj zgjedh të heqë dorë nga gjërat që dikur i pëlqente t’i bënte. Nëse fëmija juaj papritmas vendos të lërë ekipin e tij sportiv, klubet ose hobi pa shpjegime, veçanërisht nëse më parë i pëlqente të shkonte ose të merrte pjesë prej vitesh, prindërit duhet të marrin parasysh dhe të kërkojnë pse e lanë hobin e tyre.”
7. Detyrat e tyre të shkollës neglizhohen
Një notë e vetme e keqe mund të mos thotë asgjë, por ndryshimet e vazhdueshme në nota dhe sjellje në shkollë mund të sinjalizojnë një problem. “Të qëndrosh në kontakt të rregullt me mësuesit e fëmijës është i rëndësishëm për të gjithë prindërit, pasi ata shpesh vërejnë ndryshime në sjelljen dhe qëndrimin e fëmijës ndaj detyrave të shkollës para kujtdo tjetër”, thotë psikologia. “Nëse një profesor fillon të shprehë shqetësime për rënien e notave, mund të jetë më shumë sesa thjesht dembelizëm ose aftësi të dobëta organizative.”
