Kampionati europian i futbollit është aktiviteti më i rendësishëm sportiv gjatë këtij viti duke marrë një vëmendje maksimale të audiencës në Europë dhe më gjerë, situatë që shërben edhe si një katalizator për shpërndarjen e lajmeve të pavërteta.
Në këtë shkrim do të përqendrohemi në dy raste të konstatuara, në të cilat lajmet e pavërteta kanë marrë miliona shikime brenda pak orësh në rrjetet sociale.
Emirjon Senja
RASTI NR.2
Një fake news edhe nga Sky News për tifozët shqiptarë
Përplasja fizike mes tifozëve të Anglisë dhe Serbisë disa orë para ndeshjes mes dy përfaqësuesve të futbollit të këtyre shteteve në Gelsenkirchen të Gjermanisë në kuadër të EURO2024 është bërë shkak për një fushatë të madhe dezinformimi në rrjetet sociale në dëm të shqiptarëve.
Përveç mediave prestigjioze, pjesë e fushatës me apo padashje janë bërë edhe pjestarë të kabinetit qeveritar të Serbisë, të cilët ndryshe nga sa u shpreh policia gjermane si edhe vetë një pjesë e tifozëve serbë të përfshirë në përplasje, kanë akuzuar tifozët shqiptarë për konfliktin.
Siç do të shpjegojmë edhe më poshtë përmes fakteve dhe përgjigjes së marrë nga policia qytetit Gelsenkirchen, rezulton se gjithçka ndodhi si një veprim i koordinuar mes disa profileve fillimisht në Twitter duke keqpërdorur ndërkohë edhe opsionin e “community quotes” të platformës.
Në fund, ky rast vlenedhe si një provë për vetë Twitterin për të rishikuar politikat e community quotes pasi jo në pak raste janë keqpërdorur për t’i dhënë krah dezinformimit.
Por ky nuk ishte rasti i vetëm i manipulimit në Twitter. Dy ditë më pas, pikërisht më datë 17 qershor, pak minuta para ndeshjes mes Rumanisë dhe Ukrainës, në rrjetin social Twitter u shpërnda masivisht një video e tifozëve rumunë, me pretendimin që thërrisnin emrin e Putinit.
Nga verifikimi i fakteve, rezulton se kemi të bëjmë me një video të manipuluar duke bërë prerje të një pjese të saj.
Në Gelsenkirchen u përplasen anglezët dhe serbët, nuk pati shqiptarë të përfshirë
Një grup tifozësh u përplasen fizikisht në rrugën “Arminstraß” të qytetit Gelsenkirchen rreth orës 15:30 duke rezultuar në lëndime fizike për të paktën gjashtë prej tyre.
Ishin fillimisht postimet në rrjetet sociale që treguan mbi ngjarjen. Një grup profilesh në Twitter, në dukje nën përdorimin e shtetasve nga Serbia raportoi se ishin tifozët shqiptarë që ata që sulmuan serbët në lokalin ku këta të fundit ishin ulur, përkundër deklaratave në video të tifozëve që theksonin në fakt se sulmuesit kishin qenë anglezë (shih videon).
Po ashtu, rrjeti Sky News doli pak minuta më pas me një raportim duke theksuar se bëhet fjalë për një përplasje mes tifozëve shqiptarë dhe atyre serbë duke konfirmuar kështu edhe pretendimet e serbëve.
Në një raportim tjetër të disa minutave më vonë, sërish SkyNews ndryshoi lajmin duke theksuar se në fakt kishin qenë tifozë anglezë dhe serbë që ishin përplasur në rrugën “Arminstraß” dhe jo shqiptarë.
Në një përgjigje përmes e-mailit për gazetarin Emirjon Senja, zyrtarë të policisë së Gelsenkirchen konfirmojnë se nuk ka patur tifozë shqiptarë të përfshirë në përplasjen fizike të datës 16 qershor në rrugën “Arminstraß”. Zyrtarët policorë konfirmojnë se përlasja fizike ndodhi mes tifozëve të Anglisë dhe atyre të Serbisë dhe se pas konfliktit, u shoqëruan në polici shtatë tifozë serbë.
Krahas konfirmimit zyrtar nga policia e Gelsenkirchen, vlen të theksohet grupet e organizuara të tifozërisë shqiptare nuk ndodheshin në këtë qytet, por në Dortmund, pasi bëhet fjalë për një ditë pas ndeshjes me Italinë.
Postimet dezinformuese u shpëndanë gjerësisht në Twitter nga përdorues me origjinë nga Serbia dhe Rusia duke përfshirë edhe zv.ministrin serb të sporteve, Uros Pribicevic, i cili po ashtu shpërndau fotot e 15 shqiptarë të arrestuar sipas tijpas përplasjes në Gelsenkirchen.
Në fakt, rezulton se shqiptarët në fjalë janë arrestuar në mars 2023 për shpërndarje të lëndëve narkotike në Leicester të Britanisë së Madhe dhe jo në Gjermani.
RASTI NR.2
Tifozët rumunë nuk thirrën “Putin! Putin!” gjatë ndeshjes me Ukrainën
Një tjetër rast kur dezinformimi ka gjetur hapësirë të madhe në rrjetet sociale vjen nga ndeshja Rumani-Ukrainë na kuadër të EURO2024. Një numër i madh profilesh, në mënyrë të koordinuar, shpërndanë fillimisht një video të tifozëve rumunë në tribunë me shënimin: “Tifozët rumunë thërrasin emrin e Putinit përballë Ukrainës”.
Videoj mori miliona shikime në pak orë deri sa u zbulua se në fakt bëhej fjalë për një montazh.
Rezulton në fakt se audio e videos ishte marrë nga një tjetër ndeshje në Ukrainë ku tifozët thërritën “Putin chu**jo”(Putini kokë ….”.
Më pas, audio e manipuluar i është mbivendosur planeve nga tifozët rumunë në stadiumin ku luhej kundër Ukrainës duke lënë vetëm pjesën “Putin! Putin!”.
Pavarësisht se kanë kaluar disa ditë, postimet dezinformuese mbi shqiptarët, ashtu edhe në lidhje me tifozët rumunë vijojnë të qendrojnë online, ndërsa Twitter nuk ka marrë asnjë masë deri më tani. /vizionplus.tv
