Çdo vit, më 10 tetor, bota kujton rëndësinë e shëndetit mendor. Por ndoshta fjala “kujton” është e gabuar sepse në të vërtetë, kjo ditë nuk duhet të na kujtojë, por të na zgjojë. Të na detyrojë të reflektojmë mbi një realitet që po bëhet gjithnjë e më i zymtë: njeriu modern po lodhet shpirtërisht më shumë se kurrë.
Fëmijë që thyhen nga bullizmi në shkolla. Të rinj që humbasin vetëbesimin në përballje me botën artificiale të rrjeteve sociale. Të rritur që jetojnë nën presionin e përditshëm ekonomik, moral, profesional.
Këto nuk janë raste të veçuara, por pasqyra e një krize të thellë që po shtrihet në heshtje kriza e njeriut me vetveten.
Dikur, stabiliteti shpirtëror mbështetej mbi diçka shumë të thjeshtë, por thelbësore, familjen. Jo vetëm atë bërthamë prind-fëmijë por familjen e gjerë, rrjetin e mbështetjes emocionale që përfshinte gjyshërit, hallat, kushërinjtë, fqinjët. Një sistem solidariteti të heshtur, që e mbronte njeriun nga vetmia.
Sot, kjo lidhje është dobësuar. Në vend të komunitetit kemi ndjekës, në vend të përqafimit kemi reagime virtuale. Bota po bëhet gjithnjë e më egoiste, më individualiste, më e ftohtë.
Lexo edhe:
Jo pa qëllim e prek këtë temë. E kam parë nga afër se si mungesa e ndjeshmërisë, presioni social dhe vetmia mund të shkatërrojnë një shpirt krijues.
Im atë, regjisor, u përball me një goditje të madhe kur e larguan nga puna para viteve ’90. Ai e kishte lidhur identitetin e tij me profesionin, me krijimin, me artin. Kur ia morën këtë, nuk i morën vetëm një vend pune i morën kuptimin e përditshmërisë.
Dhe ajo mungesë kuptimi, e shoqëruar me heshtje, me mungesë mirëkuptimi, e çoi drejt një përplasjeje të dhimbshme me shëndetin e tij mendor.
Nuk po tregoj këtë si kujtim personal, por si shembull që ndoshta përfaqëson shumë të tjerë.
Sepse pas çdo krize të tillë, fshihet një boshllëk social. Një mungesë kujdesi, një mungesë empatie. Ne mendojmë se njeriu bie për shkak të dobësisë së tij, por në të vërtetë ai bie sepse nuk kishte ku të mbahej.
Kjo është pasojë e një kulture që e ka vendosur vlerën e njeriut në produktivitetin e tij, në suksesin, në performancën. Dhe kur atij ja kanë marrë çka donin, shoqëria e përjashton, e harron, e shpall “të dobët”.
Por shëndeti mendor nuk është dobësi. Është ajo që na bën njerëzorë. Është balanca mes shpirtit dhe realitetit dhe kur ajo prishet, asgjë tjetër nuk qëndron në këmbë.
Ndoshta është koha të ndalemi dhe të pyesim: çfarë po i bëjmë njëri-tjetrit?
Sepse indiferenca, gjykimi dhe ftohtësia nuk janë më thjesht probleme morale janë faktorë që vrasin ngadalë shpirtin e një shoqërie të tërë.
Dhe ndoshta, rrugëtimi për ta rikthyer ekuilibrin fillon me diçka shumë të vogël, të dëgjojmë. Të jemi pranë. Të mos gjykojmë. Në fund të ditës, nuk ka terapi më të fortë se ndjeshmëria njerëzore. Sepse, në një botë që vrapon pas suksesit, ndoshta revolucioni më i madh është të kujtosh të duash.
